میرزاده عشقی (شاعر آزادی خواه)
سید محمدرضا کردستانی متخلص به میرزاده ی عشقی
شاعر آزادی خواه، خوش مشرب، نیکو صفت، روزنامه نگار و نمایشنامه نویس دوره ی مشروطیت؛
متولد بیستم آذر ماه ۱۲۷۳ هجری شمسی در همدان است.
او تاریخ و جغرافیای ایران باستان و اقتدار مردان کهن آن زمان را ستوده،
با حسرت از عقب ماندگی علمی و سیاسی ایران زمان خود سخن می راند.
او آموزش را ابتدا در مکتب خانه های قدیم و سپس در ۷ سالگی در مدارس دیگر تهران ادامه داد.
در ۱۷ سالگی تحصیل را رها کرده، وارد کارهای اجتماعی شد.
در ابتدای جنگ جهانی اول همراه با سیاستمداران دیگر به استانبول رفت.
میرزاده عشقی (شاعر آزادی خواه)
عشقی عاشق پیشرفت کشورش بود
و تاکید بر رابطه ی علم و قدرت آمیخته با هم را داشت.
او سابقه ی ایرانیان قدیم را در اقتدار کشور از نظر علم و قدرت بسیار بالاتر از زمان خود می دید
و این ویژگی در آثارش مشهود است.
از نخستین آثار او می توان به نوروزی نامه،
ایران رستاخیز و شهر یاران ایران که در استانبول به نگارش درآورد، نام برد.
او پس از بازگشت، به همدان و سپس به تهران رفت.
با عده ای از نویسندگان ارتباط برقرار کرد
و با زبان زهرآگین قلمش، بیشتر نخست وزیر وقت، وثوق الدوله را نشانه گرفت.
سرانجام اشعار طنز و طعنه زننده اش موجب شد تا وثوق الدوله دستور دستگیری او را صادر کرده و اورا به زندان بیاندازد.
نوشته های انتقادی و مبارزات سیاسی این شاعر جوان تا پایان عمر کوتاهش ادامه داشت.
از قدیمی ترین آثارش نوروزی نامه است، که ۱۵ روز پیش از بهار ۱۲۹۷ در استانبول به نگارش در آورد.
غیر از هزلیات و هجویه های بسیار تلخ، خطاب به اوضاع زمان خودش، اشعار منحصر به فردی مانند: کفن سیاه(در دفاع از مظلومیت زنان و آینده ی سیاه آنان)، ایران رستاخیز، نوروزی نامه و … دارد.
سرانجام در صبح ۱۲ تیرماه ۱۳۰۳ هجری شمسی در منزلش مورد اصابت گلوله دو فرد ناشناس قرار گرفته و ترور شد.
او هنگام مرگ تنها ۳۱ سال داشت.